Менің баламда кекештену пайда болуы мүмкін бе?

Балалардың шамамен 2% кекештен еді, яғни елудің бірі. Сонымен қатар, ұлдарда кекештенуі қыздарға қарағанда төртесе жиі кездеседі. Әдетте кекештену 2 жастан 5 жасқа дейін болады. Көбінесе ата-аналар қорқыныш, ауру немесе басқа стресстің себебі деп санайды. Шын мәнінде, көптеген балалар жануарлардан немесе басқа нәрседен қорқады, бірақ кекештену пайда болмайды. Демек, баланың орталық жүйке жүйесінің әлсіреуінің нақты себебі және қорқыныш тек қоздырғыш ретінде қызмет етті. Кекештену отбасындағы жағдайдың, режимнің кенеттен нашарлауына, өзгеруіне байланысты болуы мүмкін. Ерте дамыған сөйлеуі бар балаларда кекештену жағдайлары жиі кездеседі, олардың ата-аналары оларға тым көп өлеңдер, ертегілер оқиды, үнемі: «айт», «қайтала» деп олар жиі сөйлеуге мәжбүр етеді. Балаларда кекештенудің пайда болуының жиі кездесетін себептерінің бірі - олар үшін шамадан тыс сөйлеу жүктемесі (түсініксіз және қиын сөздерді қайталау; мазмұны күрделі және көлемі үлкен өлеңдерді жаттау; баланың жасына және дамуына сәйкес келмейтін ертегілерді, әңгімелерді есте сақтау). Кейде кеш сөйлей бастаған балаларда (шамамен үш жаста) сөйлеудің қарқынды дамуымен қатар, кекештенуде пайда болады. Кекештену моторикасы баяу дамып келе жатқан балаларда да пайда болуы мүмкін. Мұндай балалар ыңғайсыз, өздеріне нашар қызмет етеді, баяу шайнайды, қолдың ұсақ моторикасы жеткіліксіз дамыған (күш, ептілік, қол мен саусақтардың қозғалғыштығы). Мұндай балаларға теледидарды көп көруге кеңес берілмейді, әсіресе түнде. Ауырған аурудан сауығу кезеңінде баланы көп әсермен (кино, оқу, телебағдарламаларды көру және т.б.) ауырлатпау керек. Қазіргі уақытта дұрыс білім беру режимі мен талаптарын сақтамау оңай кекештенуге әкелуі мүмкін. Баланы қорқытуға, жазалауға, әсіресе қараңғы бөлмеде жалғыз қалдыруға болмайды,. Ұйықтар алдында тыныш, ойындар ойнаған дұрыс. Бала қатты жылап жатқанда жауап алуға тырыспаңыз. Бұл кекештену тудыруы мүмкін. Алдымен оны тыныштандырыңыз. Егер баланың айналасында біреу кекештеніп кетсе, кекештену кейде еліктеу арқылы пайда болуы мүмкін. Балаға уақытында көмектесу үшін кекештенудің алғашқы белгілерін жіберіп алмау өте маңызды: бала кенеттен үнсіз қалады, сөйлесуден бас тартады (бұл екі сағаттан бір күнге дейін созылуы мүмкін, содан кейін бала қайтадан сөйлей бастайды, бірақ кекештенеді); жеке сөздер алдында артық дыбыстарды қолдану (а, и); бірінші буындарды немесе тұтас сөздерді фразаның басында қайталау; сөздің, фразаның ортасында мәжбүрлі тоқтау; сөйлеуді бастамас бұрын қиындықтар. Кекештенудің алғашқы белгілері пайда болған кезде сіз невропатологпен байланысуыңыз керек.

(мақала ғаламтордан алынған)

Логопед Е.Наукенова