2 сәуір-Дүниежүзілік аутизм туралы ақпаратты тарату күні

Жыл сайын 2 сәуір Дүниежүзілік аутизм  (World Autism Awareness Day)мәселесі туралы ақпарат тарату күні атап өтіледі. Ол 2007 жылғы 18 желтоқсандағы БҰҰ Бас Ассамблеясының резалюциясымен белгіленген, онда аутизммен ауыратын балалардың жоғары санына алаңдаушылық білдірген.

         Аутизм термині латын сөзінен шыққан autos - " өзі " және шындықтан, әлемнен сақтану дегенді білдіреді

         Аутизм-бұл дамудың тұрақты бұзылуы, ол алғашқы үш жылда пайда болады және мидың жұмыс істеуіне әсер ететін неврологиялық бұзылудың салдары болып табылады. Аутизммен көбінесе балалар жынысына, нәсіліне немесе әлеуметтік-экономикалық жағдайына қарамастан зардап шегеді. Аутизм үшін ең алдымен әлеуметтік өзара іс-қимыл бойынша бірегей ерекшеліктер, күнделікті қарым-қатынас қиындығы және сезім мүшелерінен ақпаратты өңдеудің стандартты емес тәсілі тән.

         Алты айлық сәбиде аутизмге бейімділікті тануға болатын белгілер бар

1) артық пассивтілік: жылайды, қозғалмайды, қоршаған ортаға қызығушылық танытпайды. 
2) шамадан тыс белсенділік: барлық уақыт жылайды, жүйкелік тітіркену, тиышсыздану. 
3) ана сүтінен бас тарту. 
4) дауысқа және ата-анасының пайда болуына реакцияның болмауы. 
5) ата-анасының жанасуынан жалтару әрекетін істеу. 
6) көздің заттармен немесе ата-анасымен, яғни байқаусыз баланың көзіне қарап немесе бірдеңе қарап байланысын орнатпауы. 
7) дамудың артта қалуы мүмкін. 
8) бұл бас шеңберінің, бас сүйегінің жедел өсуі болуы мүмкін.

Ересек жастағы балалар аутизмінің келесі симптомдарын атап өтуге болады:

1) баланың жалғыздығы, қарым-қатынасқа ұмтылудың болмауы, айналасындағылармен қарым-қатынас қажеттілігі болмауы.

2) сыртқы әлемнен қорғану.

3) жағдайдың кез келген өзгерістеріне кедергі жасау.

4) қайталанатын әрекеттерге, сөздерге бейімділіктің болуы.

5) мүдделер мен құмарлықтың бір түрі.

6) жақындарына, тіпті анасына эмоционалдық реакциялардың әлсіздігі (тіпті толық немқұрайлыққа дейін)).

7) сөйлеу дамуының бұзылуы (бала сөйлемейді, немесе көп сөйлейді, бірақ " көрінбейтін әңгімелесушімен қарым-қатынас жасайды»).

8) жоғары үрейдің, қорқыныштың болуы.

9) көру және есту стимулдарына нашар реакция (ерте жаста мұндай балаларда соқырлық немесе кереңдік сезілуі мүмкін).

10) табынудың болуы.

11) кейбір заттарға аса сезімталдықтың болуы, олармен алшақтамауы.

Осы белгілердің болуы ана-анының алаңдатуын туғызуы керек. Сонымен қатар, ата-анасы артық жүйкелік түтіркенуді көрсетпеуі қажет. Әрбір сәби өзінің жеке сипатына, жеке ерекшеліктеріне қарай өзінің мінез құлқы бар екенін ескеріп отыру керек. Сондықтан баланың жағдайын бағалап, диагноз арнайы дәрігерлер қоюы қажет. Ата - аналардың міндеті-өз баласына мұқият болу және уақытында көмек көрсету болып табылады.

№12 ППТК педагог-психологы Юлия Абдулова